Unieja
Articul per Ladin Gherdëina |
Unieja | |
---|---|
Plaza de San Merch a Unieja | |
Raion | |
Stat | ![]() |
Region | ![]() |
Provinzia | Unieja |
Informazions prinzipales | |
Coordinedes | 45°26′N 12°20′E / 45.433°N 12.333°E |
Autëza | 0 m sëura l livel dl mer |
Spersa | 415,94 km² |
Abitanc | 259 263 ab. (2021) |
Densità | 623,32 ab./km² |
Codesc de la posta | 30121-30176 |
Prefis dl telefon | 041 |
Codesc ISTAT | 27042 |
Cherta | |
Unieja (gherdëina: Unieja, badiot: Aunejia, fascian: Unejia; talian: Venezia, veneto: Venèsia) ie n chemun y na zità taliana che ie la capitela de la zità metropolitana de Unieja y ncë dl Veneto. Tl 2021 ova l chemun na populazion de 259.263 sun na spersa de 415,94 km².[1] La zità storica de Unieja fej mé ora na pert dl chemun.
Storia[mudé | muda l codesc]
Per ntëur 1000 ani ala longia ie Unieja stata la capitela de n stat mpurtant che tulova ite, ti mumënc de si majera putënza, nia mé bona pert dla Planadura Padana, nchina a Bergamo, ma nce belau duta la lingia de ijules y penijules dl Adriatich dala pert urientela, da l'Istria, nchina a Corfu y plu a urient nchinamei Creta y Cipro.
La gran richëza de chësta zità, nce tlameda la Serenissima, ie mo da amiré te si monumënc, coche la Basilica de San Merch, l Palaz dl Doge, la Salute, San Zaccaria, la Scuola di San Rocco, l'Accademia y mo truepes d'autri.
La fundazion dla zità amesa la laguna sun n grum de ijules cunliedes da puenc, fova stata gaujeda ai tëmpes dla migrazions barbariches, dala populazions venetes che criva salvëza y segurëza contra i priculi di invasëures.
Aldidancuei ie Unieja un di zëntresc plu mpurtanc dl turism culturel mundiel.