Regoles dl tëmp

Da Wikipedia

Jenà[mudé | muda l codesc]

Él la nöt de Nanü chît y tler
l'ann vëgn bun y cer.
Rëna cöcena söla pröma da doman
porta stlet tëmp y desgrazies
döt l'ann


Ai diesc de jenà bel sarëgn
la blâ vëgn y al gnarà bun fëgn


Da San Bostian y San Fabian
le dër invern mët pa man.


Vinzënz fej le tëmp ia por l'ann.


Él ai 22 de jenà bel tëmp assà
gnaral de bun vin y tröpa blâ.


Le mëis de jenà blanch y lominus
d'isté saral gran cialt y tröp soiûs


Él de jenà bele früc söl lëgn
é chël por le paur en rì sëgn.
Él talpines de jenà che pëta sö
vëgnel de mà ciamò invern
y ince mez jügn insciö.


San Paul zënza nëi cun tëmp bel
dij che l'ann vëgn bun y morjel.
Tirel incö n vënt grou y gros
gnaral la plöia tosc.

Forà[mudé | muda l codesc]

Él en Santa Maria dal Poch (2 de forà)
dër cialt le dé
saral ciamò dër nëi y dlacé.
Sce al nëi y gunfedëia
l'aisciöda defata tlocorëia.
Sce i ciampoprà é de vërt arjignà
sarai da Pasca dala nëi stopà.


Da San Matio él la olp che va
por l'ultim iade söla dlacia.
Ajache incö se rump le dlacé,
sce al é, sc'nò vëgnel cherié.


É forà assöt y frëit
spo poste t'aspeté d'agost ciamò
i dis da cian (dër cialt)


Ala fin de forà n gran vënt,
al vëgn n bun ann por jënt.


Sce le vënt ne vëgn nia de forà
dër dessigü d'aurì al gnarà.

Merz[mudé | muda l codesc]

Se fej le merz sciöch l'isté passè
l'aisciöda sarà da mené picé.


Merz po ciamò ester curì
n bun isté arà da gnì.


De merz nò ciamò somenè
zënza la somënza ne vëiga nia l'dé.


Do n mezr cun massa plöia y mol
nia n bun ann gnì ne pòl.


Da Sant Ujöp le vënt n'é mai bun por jënt.


Tan de ciarü che al é de merz
tan de temporai él d'isté.


Sciöch' al é ai 29 de merz, insciö l'aisciöda
sciöch' al é ai 30 de merz, insciö l'isté
sciöch' al é ai 31 de merz, insciö l'altonn.


Sce al plöi in Vëindres Sanc
ési döt l'ann moi i guanc.


Aurì[mudé | muda l codesc]

I soni dij:
me mëteste d'aurì
spo mëssi fraidì;
me mëteste de mà
araste soni assà;
me mëteste de jügn
n'aste ince n bel gran grüm.


É mola la pröma domënia d'aurì
cina Pasca de Mà saràl mol saurì.


É l'aurì morjel y lesier
rî y frëit é le mà intier.


Dër da lönes l'aurì
le paur ia por l'ann po s'la rì.


Sce l'aurì ô dër scialdè
n'é l'isté nia dër da laldè.


[mudé | muda l codesc]

De mà
mai plöia assà.


Pancraz, Servaz y Bonifaz é la fin
dl frëit y lunch invern destin,
mo zënza la frëida Sofia
nes lascia l'invern nia ciamò ia


Sce les ês somëna de mà
arà le paur patüc assà.
Siëia le paur de mà
artighëi y pofl vëgnel assà.


De mà dess se ciafè vigni erba en pazun d'ega


Jügn[mudé | muda l codesc]

La plöia da Pasca de Mà
porta benedisciun assà.
Te chinesc dé erba assà
y te na nöt nëi assà.


San Medert, al dij sigü
cô che le tëmp por 40 dis à da gnì.


De jügn la plöia frëida
é sciöch tósser por ciamp y por l'erba.


Jügn dër frëit y mol
é stlet por tablè y fol


Plöiel ai 27 dl mëis
ploiaral set edemes ti fëgns


Messè[mudé | muda l codesc]

Desche Santa Maria à le tëmp ai dui
arà la jënt le tëmp 40 dis vigni dé.
Sce Maria se ciafa la plöia jö dal cil
jarara cun la plöia a cil.
Sce al plöi incö grop
romagn ötes majun y bot.


Messè mëss apratè
ci che de setëmber dess garatè.
Sce al mët man cun la plöia
aràn codî la möia.
De messè n dër tonè
implësc d'artighëi le tablè.
Ci che messè y aost n'é bugn da fà
n'à pa gnanca setëmber da dè ca.
É i dis da cian sarëgns y bi
é ciamò bun l'ann che à da gnì.


San Iaco zënza plöia nes dijarà danfora
che n invern dër dür saral defora.
Sce chësc dé é sarëgn y nët
sarà Nadè dër frëit de net.
Passada Santa Ana
gnarà frësca la doman


Agost[mudé | muda l codesc]

Él dër cialt cina San Laurënz
sarà l'invern blanch de nëi sovënz.


Sc'al é da San Domëne dër cialt
vëgnel n invern dër frëit.


Inanater les döes Santes Maries (da Santa Maria dai Ciüf ala Picera de Setëmber)
désson cöia les erbes de medejina


San Laurënz porta la fin dl isté
San Berto le mëterman dl invern.


Sciöche San Berto à la cîra
arà döt l'altonn la cîra


La plöia le dé de San Berto fej mè
al artighëi y le fej stentè.


Les plöies de San Berto
ne sta mai fora.


Da San Gustin
les plöies de San Berto va ala fin.


Setëmber[mudé | muda l codesc]

Sciöch al é le Sant dl cerf (San Egid)
insciö sarà l'altonn.
Le tëmp che sarà en chël dé
che la löna vëgn foscia de setëmber
döt l'altonn romagnarà.


Sciöche le tëmp é en Santa Maria (ai 8)
insciö saral cater edemes alalungia.
Le dé ch'al nasc Santa Maria
les vidunderes pëia ia.
Stàres chilò
n'è l'invern dessigü nia daimprò.


Sce les röses tan tert ô ciamò florì,
l'invern stënta a gnì.


Sce la föia toma snel,
ciafa la tera defata n mantel.
Tónel de setëmber, chël é vëi,
saral da Nadé na gran nëi.


Sc'al tona do la Santa Crusc (ai 14)
spo saral ciamò n bel altonn.


Sc'al plöi en San Michiel
ploiaràl gonot d'altonn.
Él bel tëmp en chësc dé
romagnel por cater edemes insciö.


Otober[mudé | muda l codesc]

San Gal lascia tomé la nëi
porcöra la vacia te stala
cogorëia i poms te sach.
En San Gal mol
chërda alerch n invern dür.
É le tëmp assöt en chësc dé
gnaral lassura n töme isté.
Da San Gal él i vicì che perd la usc
y romagn ströms fina en Palsacrusc.


Scel al é d'otober temporai
por döt invern ince gnarai.


È l'otober frëit y da vënt
é jenà y forà lesiers por jënt.


É San Lüca cialt y bun
sarà le tëmp n poltrun


Plöia ala fin dl mëis
a n bun ann sperè podëis.


Sce Scimun y Iüda é passà
é l'invern defata da tó ca.


Novëmber[mudé | muda l codesc]

Sce Gnissant é tla nëi
porta San Martin n trafëi.


É le tëmp da Gnissant bel
vëgnel ciamò n cört isté morjel.


Sce al é bel en San Martin
gnaral indoman l'invern plan plan.
Él ciamò fëies söi lëgns chësc dé
gnarà l'invern da debité.
Martin vëgn alerch söl ciaval blanch.
Sche al n'à nia la nëi, spo portel la nëi.


Le dé de Santa Tarina
va adöm cun Nanü.


Amez novëmber la nëi
porta früc y trafëi.


Sce al nëi en Sant Andrè
sarà la blâ da menè picé.


Ciara tla nöt de Sant Andre
cî cîra che le tëmp ô mostrè
sciöche al sarà, bun o stlet
l'ann dô sarà, n bun o n stlet.


É novëmber tler y frëit
sarà jenà da ciarü y morjel.


Dezëmber[mudé | muda l codesc]

É le pröm dé de dezëmber
fat ia te n invern frëit
romagnaral frëit por cater mëisc.


Desche Adam y Eva à dl tëmp le destin
romagnel döt le mëis fina ala fin


Él sarëgn en la Nöt de Nadè
sarà l'ann nü benedì y bun garatè


Nadè vërt, Pasca blancia.
Nadè tla nëi, Pasca tl trafëi


Sce Nadè é da vënt
fej l'ann do contënt


É San Stefo zënza vënt
gareta le vin da Balsan y da Trënt.
Tìrel dër tröp le vënt
le vin gnarà stlet da spavënt.


Vënt tla nöt l'ultim dé dl ann
n'à mai fat de vin y blâ cotan