Heinrich Moroder
| Articul per Ladin Gherdëina | 
|
| Heinrich Moroder | |
|---|---|
 | |
| . | |
| Auter inuem | Heinrich Moroder Doss |
| Nasciù/da | 10 de utober 1896 |
| Mort/a | 31 de agost 1974 |
Heinrich Moroder, dit nce Heinrich de Doss (senior), (* 10 de utober 1896 a Urtijëi; † 31 de agost 1974 a Urtijëi) fova n moler de Gherdëina. Ël ie nce stat n culezionist y studiëus de curëc y minerai de Gherdëina. Heinrich Moroder à nce laurà truep per la chemunità de Urtijëi te truepa lies y sciche uem de chemun.
Biografia
[mudé | muda l codesc]Heinrich Moroder fova mut de Madalena Insam da Cësanueva y de Mëine Moroder de Doss depenjadëur. Ël à maridà Agnes Kostner de Stlejuc l ann 1923 y ëi à abù 4 mutans Edith, Antonia, Margherita y Annemarie y trëi mutons Heidl, Alfons y Luis. Ël à studià per doi ani tla scola de cumerz de Bulsan, ma canche fova mort si pere l ann 1913 y rota ora la viëra al messù lascé la scola.
Heinrich Moroder ie stat depenjadëur, ël à mparà pra Franz Comploi Pizuela, n sculé de Luis Moler y pra Konrad Pitscheider de Menza.
Paleontologia
[mudé | muda l codesc]Heinrich Moroder à giapà daujin ala ciajea dl Prossliner ’n fragmënt dl cë da na gran lingiola stegocefala tlameda „Metoposaurus”, che ’mpurtën a na grupa de tieres che fova reprejënteda tl trias de nosta Elpes dl est me da un en sëul ejëmplar giapà via i Badioc a S. Crëusc[1].
Ncëries
[mudé | muda l codesc]- Heinrich Moroder ie stat pra i 19 uemes che à metù su la Union di Ladins de Gherdëina[2]. Per truepes ani iel stat cunselier dla Union[3].
- Un di fundadëures l ann 1933 y per 25 ani presidënt dla Cunferënza de San Vinzënz a Urtijëi[4].
- Ai 31 de merz dl ann 1957 ie unì mëtù su ’n nuef „Cumitè dla Trohtes” a Urtijëi cun presidënt Heinrich Moroder[5][6].
- Heinrich Moroder ie stat nce fundadëur cun autri dl Museum Gherdëina ulache ie metuda ora na si gran culezion de curëc y minerai[7].
- Cun la gëurida dla cësa nueva dl chemun de Urtijëi l ann 1971 ti ie unì sëurandat l diplom d unëur adum cun autri 14 zitadins[8].
- Ël ie stat fundadëur con autri dla Lia da Mont CAI AVS l ann [9].
- Per set ani iel stat uem de chemun de Urtijëi y l à nce laurà per la Azienda de Cura.
- Ël ie nce stat tl cumité per l liber dla familia Moroder.
Notes
[mudé | muda l codesc]- ↑ Piero Leonardi: Mont Sëuc. Preistoria Calënder de Gherdëina 1958: pl. 54
- ↑ Roland Verra: Storia dia Union di Ladins de Gherdëina dal 1945 al 1995. Calënder de Gherdëina 1996, pl. 30
- ↑ Vinzenz Peristi: I 38 cunsëies dia Union di Ladins de Gherdëina dal 1945 al 2014. Calënder de Gherdëina 2015, pl. 61-68.
- ↑ Eduard Moroder: 4O ani Cunferenza de San Vinzënz a Urtijëi. Calënder de Gherdëina 1974, pl. 100-102 (foto)
- ↑ Fle4ur Schrott: Na lia à 80 ani. Calënder de Gherdëina 1986, pl. 64 (foto)
- ↑ Cronica 1957. Calënder de Gherdëina 1959, pl. 105.
- ↑ Johann Moroder: Giaurì l Museum de Gherdëina. Calënder de Gherdëina 1961, pl. 67 (foto)
- ↑ La cësa nueva de Cumun a Urtijëi 1971. Calënder de Gherdëina 1972, pl. 77.
- ↑ Flavio Pancheri: Dan 40 ani. Coche la ie unida a s'l dé tl 1954, che l ie unì metù sù la Lia da Mont. Calënder de Gherdëina 1994, pl. 88 (foto).
Bibliografia
[mudé | muda l codesc]- Cristl Moroder: Bera Heinrich Moroder de Doss † 31.8.1974 Calënder de Gherdëina 1975, pl. 60-62.
- Die Moroder, ein altladinisches Geschlecht aus Gröden-Dolomiten vom 14. bis zum 20. Jahrhundert. Ein Beitrag zur tirolischen Familienforschung, Komitee für die Drucklegung des Moroder-Stammbuches, Urtijëi 1980. (tudësch, talian, ladin y spanuel) moroderfamily.com, pl. 288-292.