Color

Da Wikipedia
Articul por Ladin Fascian
Colores a làpisc

L color (gherdëina: culëur, badiot: corú, fascian: color) l'é la percezion visiva de la radiazions eletromagnetiches contegnudes te la frequenzes visiboles.

I colores de la lum visibola
color interval de longheza d'ona interval de frequenza
chécen ~ 700–630 nm ~ 430–480 THz
pomaranc ~ 630–590 nm ~ 480–510 THz
śal ~ 590–560 nm ~ 510–540 THz
vert ~ 560–490 nm ~ 540–610 THz
brun ~ 490–450 nm ~ 610–670 THz
violet ~ 450–400 nm ~ 670–750 THz

Vocabolar dl ladin leterar[mudé | muda l codesc]

colour

colour Ⓔ COLŌRE (Gsell 1992b:228) 6 1763 corù ‘color’ (Bartolomei1763-1976:75)
gad. corú mar. corú Badia curú grd. culëur fas. color bra. color fod. colour col. color amp. color LD colour MdR corù
s.m. Ⓜ colours
(gad. B 1763; A 1879; A 1895; G 1923; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; G 1923; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; G 1923; T 1934; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; Q/K/F 1982; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002, MdR) a) Prüma ne me plej bele nia chëst corù blanch e ros. Iö l’oresse o tüt blanch o tüt ros, in soma d’un corù. Prüma ne me pläŝ bel[e] nia quest corù blanc e ross. Jeu l’oresse o tüt blanc o tüt ross, iǹ somma d’uǹ corù. DeRüM, Mercadant1833-1995:286 (MdR); b) Viva ence / L segnor Dotor / De neigher color / Mo de tripete bience. Viva encie / Il signor Dottor / De neigher color / Mo de tripette bience. PollamV, VivaSagraMoena1856-2008:262 (bra.); c) Mo recordesse ’ci Degilia, / Brau curat fu da Calfosch, / Le pröm, cianté ch’i un la vigilia / Di defunc en corú fosch. Mo r’cordesse ci Degilia, / Brao Curat fu da Colfosc, / ‘L prum, ciantè ch’i ung la Vigilia / Di defonti in curù fosc. DeclaraJM, MëssaGrossrubatscher1865:1 (Badia); d) Indespó a osservé les flus de bosch, che depenjô cun bi corusc a mile chë picia val Indespò a osservè les flus d’bosc, che d’pengjō cung bi curusc’ a mille che piccea val DeclaraJM, SantaGenofefa1878:40 (Badia).


==