Vich
Articul por Ladin Fascian |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Panorama_Vigo_di_Fassa.jpg/298px-Panorama_Vigo_di_Fassa.jpg)
Vich (Vigo di Fassa per talian) l'é na frazion del comun de Sèn Jan; sie inom vegn cà dal latin vicus (vilaje). L'à 1.258 sentadins (ai 31.12.2017) e l'é a 1.382 m s.l.m.
Vich l'é l capolech storich, politich, religiuos e zivil de la veia Comunità Generèla de Fascia; per chest l'é stat senta di masees de cort, di capitans e di giudizi de la val, estra che di piovegn, descheche se pel entener da la denominazion de la gejia de Sèn Jan Batista, "La Pieif", avisa l zenter religious de la plebs, de la jent, de duta la val de Fascia.
Chiò l'é ence la senta de l'Union di Ladins de Fascia.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Vigo_Fassa_S-Giovanni.jpg/220px-Vigo_Fassa_S-Giovanni.jpg)
La gejia de Sèn Jan, che la é stata fata sù a la fin del 1400, l'é stat la gejia mère de duta la gejies federèles de la Comunità de Fascia per la gran festes religiouses e per l batum. L frabicat l'é de stil gotich, da mont con n ciampanil aut e spiz. Daìte, te l'abside, se pel veder doi gregn parees con depenc a fresch che fèsc referiment a la scola tiroleisa, e sun un de chisc, che l'é de l'an 1498, l'é depent sù scenes de vita de Sèn Jan. L'utèr l’é de stil neogotich e l’é stat fat presciapech a la fin de l'Otcent.
Se pel veder ence n santuarie te la gejia de Sent'Ugèna, sènta patrona de Fascia. L prum document che zertifichea che l'é en esser chesta gejia l'é del 1237, ma la é stata sagrèda del 1452. Enlongiajù la gejia de Sent'Ugèna, l'é logà la picola gejiola de Sèn Moriz che podessa esser l frabicat religious più veie de duta la val de Fascia amò en esser anchecondì.
Vocabolar dl ladin leterar
[mudé | muda l codesc]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Vocabolardlladinleterar.pdf/page1096-100px-Vocabolardlladinleterar.pdf.jpg)
Vich6 1845 Vik (BrunelG, MusciatSalin1845:5)
gad. Vich grd. Vich fas. Vich fod. Vich amp. Vich, Vigo LD Vich
topon.
(gad.
DLS 2002, grd. F 2002; DLS 2002, fas. R 1914/99; DLS 2002;
DILF 2013, fod. Ms 2005, amp. DLS 2002, LD DLS 2002) Ⓘ
Vigo di Fassa Ⓓ Vigo di Fassa ◇ a) Mo a che éi vegnudi
chisc bie / Da Vich a Pera? Spetà che ve l die. / A far veder
l so bel carater / Da magnon, da begon e da bater. Mo a
ke ei vegnudi kiš bìe / Da Vik a Perra? Spetà ke vel dìe. / A
far vedér l so bel karater / Da magnon, da begón e da báter.
BrunelG, MusciatSalin1845:5 (bra.).