Minca
Articul per Ladin Gherdëina |
Minca | |
---|---|
Nfurmazions prinzipeles | |
Stat | ![]() |
Stat federel | ![]() |
Landkreis | kreisfreie Stadt |
Fundazion | 1158 do Gejù Crist |
Populazion | 1 488 202 ab. (2020) |
Densità | 4 785,22 ab./km² |
Geografia | |
Coordinedes | 48°08′15″N 11°34′30″E / 48.13750°N 11.57500°E |
Autëza | 520 m sëura l livel dl mer |
Spersa | 311 km² |
Auter | |
Codesc targa de l'auto | M |
Codesc de la posta | 80331–81929 |
Gemeindeschlüssel | 09162000 |
Cherta | |
Minca (tudësch: München, bavaresc: Minga) ie la capitela y majera zità de l Paiern. Cun na populazion de 1 488 202 ai 31 de dezëmber 2020 iela la terza majera zità de la Germania, do Berlin y Hamburg, y la majera che ne ie nia n stat per se (Stadtstaat). Minca ie na kreisfreie Stadt y al medem tëmp la sënta aministratva dl Landkreis de Minca, che se destira ora ntëur ala zità. L raion metropolitan à na populazion de zirca 6 milions de persones.
Minca ie sul ruf Isar a nord de la Elpes y ie ënghe la sënta de la region dl Paiern Aut (Oberbayern). L ie l chemun cun la densità de populazion plu auta de la Germania cun 4.500 persones per km². Minca ie la segonda majera zità do Viena tl raion ulache vën rujenà l bavaresc.
La zità ie per l prim iede stata numineda tl 1158. La Minca catolica à abù na sterscia resistënza contra la refurmazion te la viera di 30 ani. Tl 1806 ie l Paiern deventà n rëni y Minca à scumencià a atiré n grum de ert, cultura y scienza. Do la segonda viera mundiela ie n grum de jënt unida a sté a Minca y l crëscer de la populazion ie jit adum cun n crëscer scialdi sterch de l'economia (Wirtschaftswunder).
A Minca ie stac i juesc olimpics da d'instà dl 1972 y te la zità ie ënghe stai juesc de la copa dl mond dl juech al palé dl 1974 y dl 2006.
Aldidancuei ie Minca n zënter global de ert, scienza, tecnologia, finanza, publicazion, cultura, innovazion, educazion, cumerz y turism. La zità à n standard de vita scialdi aut, aldo de la 2018 Mercer survey l plu aut te la Germania y l terzo plu aut al mond. L'economia de Minca se basa sun l high tech, l'industria di auti, de i servisc, la industries creatives y n grum de autri ciampsc. A Minca à si sënta n grum de firmes nternaziuneles sciche la BMW, Siemens, MAN, Linde, Allianz y la Münchener Rückversicherung. A Minca dal ënghe n grum de universiteies y istituzoins scientifiches, museums de gran cualità sciche l Deutsches Museum y l BMW Museum. Minca à n grum de atrazions cultureles sciche l Oktoberfest che vën tenì uni ann.
Storia[mudé | muda l codesc]
Geografia[mudé | muda l codesc]
Tlima[mudé | muda l codesc]
Temperatures mesanes y prezipitazions per Minca
|
Populazion[mudé | muda l codesc]
Tl 1852 fova la populazion de Minca per l prim iede rueda sëura i 100.000, cie che fajova de Minca per l prim iede na gran zità (Großstadt). Nfin al 1901 fova la populazion cresciuda nfin a 500.000 abitanc y cun chël fova Minca deventeda la terza majera zità dl Mper Tudësch do Berlin y Hamburg. Tl 1933 ova Minca arjont 840.000 abitanc, tl 1957 na milion. De mei dl 2015 ova Minca per l prim iede arjont 1,5 milions de abitanc. Cun na densità de 4.700 abitanc per km² tl 2020 à Minca la densità plu auta de uni chemun tudësch.
Galaria dala fotografies[mudé | muda l codesc]
Cëla nce[mudé | muda l codesc]
Notes[mudé | muda l codesc]