Giuani Enrich

Da Wikipedia
Articul per Ladin Gherdëina
Giuani Enrich
Johann Enrich cun si scultura "Standschütze" metuda su a Kufstein.
Auter inuem Johann Enrich
Nasciù/da 13 de dezëmber 1881 te La Pli de Fedom
Mort/a 11 de dezëmber 1970 Urtijëi
Suplì/da Urtijëi
Educazion Batista Moroder
Operes cunesciudes Relief de Cristoforo Colombo

Titolo sezione[mudé | muda l codesc]

Giuani Enrich, nce Johann Enrich (* 13 de dezëmber 1881 te La Pli de Fedom; † 11 de dezëmber 1970) fova n scultëur de Urtijëi.

Giuani Enrich sta de model[mudé | muda l codesc]

Biografia[mudé | muda l codesc]

Giuani Enrich fova nasciù te Fedom y ruà cun 14 ani te Gherdëina per mparé l ert de scultëur[1]. L ie stat 5 ani lerner y set ani fant da Batista Moroder de Trinadeianesc. Giuani Enrich à laurà truepes ani per l ferlëigher Ferdinand Stuflesser. Cunesciù ie n gran relief dla storia de Cristoforo Colombo, che fova giut tla stazion dla pon de Mont de Sëuc a Urtijëi.

Giuani Enrich, terzo da man ciancia, pra la desfileda a Urtijëi dl 1908. A man drëta ie da udëi n zandlët cun na cëria de ciavei ziplei sun na fiërtla da ciavei. Sun l ciar na zandlera cun l puntl y n scultëur.

Ël se ova maridà l ann 1911 cun Josefa Hofer dl Snoltner. I fions fova Franz, Hans, Elvira, Carlo, Hermann y Josefine.

Lëures[mudé | muda l codesc]

  • "Wehrmann von Tirol". Statua de 2,30 m. "Eiserne Blumenteufel" do n dessëni de Albin Egger-Lienz tl Keiserjägermuseum sul Berg Isel a Dispruch. Chësc monumënt ie plën de broces che nltëuta univa vendudes a 50 helleri l'una (ca. 5 €) per judé ala puera vëiduves dla viera. Na tel scultura da broces iel nce da udëi tl Museum Gherdëina. L ie la statua de Oswald von Wolkenstein zipleda da Batista Moroder da Jumbiërch[2] [3][4].
  • Steinach am Brenner copia dl monumënt "Wehrmann von Tirol" fat tl 1916.
  • Kufstein statua de n "Tiroler Standschütze" cun l guant de Speckbacher[5][6].
Fòssa dla familia Enrich te curtina de Urtijëi.

Notes[mudé | muda l codesc]

  1. Enrich (Jan Batista) unì da Fedom (Salesei) a Urtisei Pan 1891-92. Enrich — Heinrich, Enrico. Ti cuinuem. Calënder de Gherdëina 1952, pl. 26.
  2. Kriegsnagelungen in der Donaumonarchie.
  3. Eiserne Blumenteufel Innsbruck.
  4. Der "Eiserne Blumenteufel". Die Feier des Einschlagens der ersten Nägel. Innsbrucker Nachrichten, 12 Mai 1915.
  5. Kufstein Stadtmagazin pl. 10.
  6. Eiserner Standschūtze firmà Johann Enrich.

Bibliografia[mudé | muda l codesc]

  • Vinzenz Mussner: Scultëures y zipladëures a Urtijëi, che ie é mo cunesciù. Calënder de Gherdëina 1982, pl. 50 (foto de Giuani Enrich che stà de model).
  • Heinz Stuflesser: Vel lëures de bera Giauani Enrich, da jeun. Nëus Ladins, 1. de auril 1968, pl. 1.
  • Bera Giuani Enrich. Nëus Ladins, 1. de jené 1971, pl. 3-4.

Cëla nce[mudé | muda l codesc]

Scultëures de Gherdëina