Gustin
| Articul per Ladin Gherdëina | 
|
Gustin ie n luech ta La Poza te Sëlva[1] ulache stajova la scultëura Trina Kasslatter Bernardi.
Gustin a Urtijëi fova la cësa ulache stajova na familia de ferlëigheri J. B. Mauroner[2].
Gustin fova na pitla cësa de Matie de Oslberg tla spersa ulache ie sën la gran cësa dla Casa dl Sparani sun Plaza Sant Antone ntlëuta nce numineda Plan Ziran.
L'inuem Gustin vën da Augustin Gerber (gervadëur) numinà bele l ann 1481. Gustin sun plaza Sant Antone, che n ti dijova ntëur l 1900 nce Oslperch de sot, vën tla scritures antiches nce numinà hof Golreid tl 1481, Gallreid tl 1779, scialdi plu tert Colròi, che vën dal latin coluretum = Haslach, n luech cun sienes da rinciola. Oslperch (Haselberg) fova zacan povester na pert di vedi meje Gustin. Mo dan 100 ani fova dan l vedl Gustin na pelda cun tla niscia na figura de San Giuani Permezan, l vedl inuem ladin per San Giuani Nepomuch, zipleda tl lën[3].
Mauroner ferlëigheri
[mudé | muda l codesc]Jan Batista Mauroner fova stat per 20 ani a Viena y à metù su la firma da ferlëigher l ann 1840. L se ova maridà cun Sanoner Mariana da Mauritz-Daverda y ie pona mort l ann 1862. La fëna à menà inant la firma. L mut Jan Batista ie nasciù dl 1854, se à maridà l ann 1880 cun Marianna Holzknecht da Martin, fia de Johann Peter da Martin, „Gemeindevorsteher“. Nlėuta fova la firma Mauroner una dla majeres de Gherdëina. Ja Gustin ie pona nasciui i fions de Jan Batista l jëun, Franziska, Maria, Franz, Mariana, Batista y Sepl.
Ëi ova l ufize tla cësa da Brida "Moidl", dita nce "Kramerhaus in Poden" (1779) una dla cëses plu grandes de Urtijëi tl 1800.
La firma J.B. Mauroner fina via l ann 1925.
Fions de J.B. Mauroner jëun
[mudé | muda l codesc]Maria Mauroner[4], morta da jëuna cun na lectriseda tl bani, che à maridà Franzl da Fëur loma de Zenz, Ulrika, Ivo, Pante y Giancarlo [5]
Franziska Mauroner da Gustin ova maridà Siegfried Demetz da Fëur y i à abù set fions Otto, Paula, Peter, Sigfrid, Ida, Mena y Tadeo.[6]
Sepl, maridà cun Ida Obletter da Juaut, ova na sëula muta Lotte. Sepl Mauroner à vendù la gran cësa "Moidl" y fabricà adum cun Paula Grossrubatscher Moroder la doi cëses Café Corso y Cësa Duleda. Ël ie mort te na desgrazia tuman dal tët de cësa.
Batista ne fova nia maridà y stajova ta Gustin dessot.
La cësa tlameda sën Gustin tla Streda Pedetliva, for dla familia Mauroner, fossa perdrët Gustin dessot.
Notes
[mudé | muda l codesc]- ↑ Gustin, La Póza. Calënder de Gherdëina 1976, pl. 22.
- ↑ Ferlëigri y d’autri artejans che mandova demez auteresc. Calënder de Gherdëina 2001, pl. 78.
- ↑ Edgar Moroder: La Plaza Sant Antone y ntëurvia zacan. Calënder de Gherdëina 2006, pl. 105 (foto 1904).
- ↑ Calënder de Gherdëina 2001, pl. 19 (foto).
- ↑ Toni Senoner: Cronica de n dutor.. Calënder de Gherdëina 1998, pl. 122-94
- ↑ Toni Senoner: Storia de na l’oma. Calënder de Gherdëina 1997, pl. 86-94
Bibliografia
[mudé | muda l codesc]- Dora Welponer: Danter Funes y Gherdëina zacan. Calënder de Gherdëina 1956, pl. 76-81.
- Toni Senoner: La slata dla familia Mauroner da Gustin de Urtijëi. Calënder de Gherdëina 2010, pl. 113.
- Barbara Lanz, Sonja Mitterer: Höfekarte Gröden. Museum Gherdëina, Urijëi 2014. ISBN 978-88-909015-0-8