Plata prinzipala test
L Avënt (dal latin adventus; gherdëina: Avënt, badiot: Advënt, fascian: Avent) ie l tëmp de l'ann ulache l mond cristian se njenia ca per la nascita de Gejù Bambin. Aldò de la tradizion sibe catolica che evangelica scumëncia l Avënt cun la bespres la sëira dan la prima dumënia d'Avënt y cun chël scumëncià nce l nuef Ann de la Dlieja.
Foto dl mëns
[muda l codesc]Pic (badiot: Piz) ie n crëp y na mont te la Dolomites che ie aut 2.363 m y pusiziunà a mesa Gherdëina danter i chemuns de Urtijëi y Santa Cristina. L ie n crëp a forma de piramida. La pert a uzidënt tl chemun de Urtijëi ie la plu ërta cun saisom la peles de Pic y fina ju cun roes tla Gran Val di Tuei. Da pert de sud iel na gran tëmpla che fina ora tla mont de Sëurasas. Dessot a urient di banc de Sëurasas ie l Sas Pecol cunesciù dai arpizadëures per se alené.
La chimica é la sciënza che stüdia la composiziun dla materia y so comportamënt sön la basa de chësta composiziun. Al ti vëgn ince dit la “sciënza zentrala” deache ara conliëia les atres sciënzes naturales sciöche l’astronomia, la fisica, les sciënzes di materiai, la biologia y la geologia.
Dal II secol dan Crist inant s’ál svilupé a pié ia dal Egit tolemaich l’alchimia, na totalité de conescënzes sön la materia y sön sües trasformaziuns aladô de convinziuns filosofiches y esoteriches. Dal’alchimia s’á svilupé la chimica moderna do la revoluziun scientifica y se svilupëia tres inant.