Sacun
| Articul per Ladin Gherdëina | 
|
Sacun ie na frazion dl chemun de Urtijëi a na autëza danter 1400 y 1500 metri sëura l mer.
Geografia[mudé | muda l codesc]
Sacun ie a urient dl Col de Flam, a nord de Urtijëi, sot ala montes de Sëurasas y Pic y a cunfin cun l chemun de Santa Cristina. Sa Sacun ruvun cun l'auto sun na streda che muef dala plaza de dlieja a Urtijëi o, na streda scialdi strënta, dala buja di Coi a Santa Cristina.
A pé pon ji sa Sacun tres l Col de Flam, ulache n troi porta sala dlieja da Sacun, o sun l troi che muef dala streda Grohmann a Urtijëi pra l fussel de Nis. Chësc troi porta al monumënt de Paul Grohmann nchin ala cësa de Somavia. Da Santa Cristina ruvun a Sacun a pé sul troi dla Lijënda che muef dala dlieja demez y la vedla streda da Sacun che vën dala mont de Mastlé ju.
Ti ani 1950 dajovel n lift dai stuei, la giaurida ufiziela ie stata de lugio dl 1948 do che Robert Höglinger dl hotel Regina ova cumprà n lift de segonda man. Chësc ie po deventá pona n lift dala condles, che purtova da Urtijëi ala vedla ustaria da Sacun, dita ence ustaria da Banch. Tla sajon 1969/1970 ie chësc lift uni tëu ju[1].
6) Sa Sacun fovel sun pra da Pertan mo n piti lift dai schi che ruvova nchin sa l’ustaria Somont y che à funzionà dal 1960 al 1969. Drët cunesciuda y scialdi vijiteda ie la dlieja tamez al bosch, una dla plu vedles de Gherdëina[2].
Ustaries[mudé | muda l codesc]
Sa Sacun iel doi ustaries cun hotel, l hotel Jakoberhof y l hotel Somont. La prima ustaria fova stata fata da Maria Vinatzer da Banch y si uem Josef Peristi tl 1909. Josef, che fova moler, ova depënt tla stua dla ustaria la storia dla stria de Sacun, che ie mo da udëi tla nueva ustaria.
Mejes[mudé | muda l codesc]
I vedli mejes da Sacun ie: Somavia, Banch, Juntlan,Trëbe, Mëune, Tlancon, Pertan, Gran Jacun, Pra, Pra Dessot, Festil, Mëunies (Falznier), Pedracia, Pinëi, Peza, Coha, Prëubl, Festil Dessot (Cuch)[3].
Grofes da Sacun[mudé | muda l codesc]
I grofes Stetteneck, che ova l ciastel dl Balest (ënghe cunesciù coche ciastel Stetteneck), vën te Gherdëina tlamei grofes da Sacun[4][5]. Ëi ova bonamënter fat su la dlieja da Sacun, ma dessegur l'ova Gebhard II de Stetteneck lascià derturé.
Notes[mudé | muda l codesc]
- ↑ Engelbert Senoner: Mplanc portamont te Gherdëina y sun Mont de Sëuc. Ncueicundi n iel 83 - 20 ie unii tëuc demez. Calënder de Gherdëina 2009, pl. 151-153
- ↑ Lift da Sacun. Calënder de Gherdëina 2003, prima plata y pl. 4
- ↑ Barbara Lanz, Sonja Mitterer: Höfekarte Gröden. Museum Gherdëina, Urtijëi 2014. ISBN 978-88-909015-0-8.
- ↑ Tresl Gruber: ‘’I grofes da Sacun’’. Calënder de Gherdëina 1953, pl. 37-40.
- ↑ Leo Crepaz: ‘’La storia dl Grof da Sacun’’. Calënder de Gherdëina 1953, pl. 63-71.
Bibliografia[mudé | muda l codesc]
- Doris Quitta: Storia dla ustaria da Sacun. Calënder de Gherdëina 2002 pl. 88.
Cëla enghe[mudé | muda l codesc]