Ladinia
| Articul per Ladin Gherdëina | 
|
La Ladinia ie n raion tla Dolomites, costituì dala cin valedes: Gherdëina, Badia, Fascia, Fedom y Ampëz. L ie n raion spartì su danter la provinzies de Bulsan, Trënt y Belum.
L raion ie belau dl dut te i crëps y la populazion vif a autëzes danter i 1.000 y i 1.800 metri sëura l livel dl mer. L vif zirca 30.000 persones tla Ladinia y i majeri luesc ie Cortina y Urtijëi.
Scialdi mpurtant ie l ciamp economich dl turism. Te Gherdëina ie ënghe la chiena scialdi mpurtanta per l'economia.
Da plu ani dal muvimënc per unifié la Ladinia. La majera pert de chisc se cunzentrea sun purté Anpezo y Souramont pra l Südtirol per avëi duc i chemuns ladins (ora de Fascia) pra Südtirol. Na minuranza sustën che duta la Ladinia adum dëssa furmé na provinzia autonoma cun l ladin coche rujeneda ufiziela.
Chemuns[mudé | muda l codesc]
De la Ladinia fej pert 17 chemuns. Leprò pudëssun mo cunté l chemun de Ciastel te Südtirol, che à na populazion ladina de plu de 500 persones, y l chemun de Laion, cun na populazion ladina de plu de 150 persones. Ma te chisc doi chemuns à l 80-90% de la populazion l tudësch coche rujeneda de l'oma. Ciastel y Laion ie ënghe i sëui doi chemuns de Südtirol ulache i ladins ie la segonda majera grupa linguistica.
Chemun Provinzia Spersa
(km²)Populazion Densità
(ab./km²)Anpezo Belum 255 5 735 22.5 Urtijëi Südtirol 24 4 864 202.7 Badia Südtirol 82 3 471 42.3 Mareo Südtirol 161 3 118 19.4 Moena Trentin 82 2 626 32 Sëlva Südtirol 53 2 586 48.8 Cianacei Trentin 67 1 881 28.1 Santa Cristina Südtirol 31 2 015 65 San Martin de Tor Südtirol 76 1 754 23.1 Fodom Belum 99 1 298 13.1 Corvara Südtirol 42 1 376 32.8 La Val Südtirol 39 1 398 35.8 Sèn Jan Trentin 100 3 561 35.6 Ciampedel Trentin 25 707 28.3 Sorèga Trentin 19 683 35.9 Mazin Trentin 23 585 25.4 Col Belum 15 349 23.3
Liams[mudé | muda l codesc]
Referënzes[mudé | muda l codesc]
- Die Dolomitenladiner (Hrsg. Tobia Moroder), Folio Verlag, Bozen, 2018